εξώσφαιρα

Η ανώτερη περιοχή της γήινης ατμόσφαιρας που βρίσκεται πάνω από τη θερμόσφαιρα και φτάνει έως το κοσμικό διάστημα με το οποίο βαθμιαία αναμειγνύεται. Η μάζα του αέρα στην ε. είναι περίπου το 10^-10 της μάζας της ατμόσφαιρας και η πυκνότητα είναι τόσο μικρή που τα άτομα των αερίων της (άτομα οξυγόνου και αζώτου στο κάτω και στο μέσο τμήμα της, ελαφριά αέρια και ιδιαίτερα ιονισμένο υδρογόνο στις ανώτερες περιοχές της) ακολουθούν βλητικές τροχιές, υπό την επίδραση μόνο της βαρύτητας. Η ελεύθερη διαδρομή αυτών των σωματιδίων είναι τόσο μεγάλη (κατά μέσον όρο 1,6 χλμ.) ώστε μπορούν αυτά να διαχέονται στον διαπλανητικό χώρο, εφόσον είναι σχεδόν ελεύθερα από συγκρούσεις. Το μέγεθος της ροής φυγής εξαρτάται από τον αριθμό των σωματιδίων που έχουν ταχύτητες μεγαλύτερες από την ταχύτητα διαφυγής. Η ε. αρχίζει σε ύψος 450-800 χλμ. και το άνω όριό της βρίσκεται σε απόσταση μερικών χιλιάδων χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης. Αύξηση της ενέργειας που εκπέμπεται από τον Ήλιο προκαλεί παραπάνω θέρμανση της ε., με αποτέλεσμα να αυξάνεται το πάχος της. Το μαγνητικό πεδίο της Γης έχει ένταση 0,3 έρστεντ στην αρχή της ε. και στο άνω όριό της 10^-2 έως 10^-3 έρστεντ.